Rollen en deelnemers
VERSIE: 17-05-2023 STATUS: definitief
Incrementele implementatie
Het iWlz-netwerkmodel wordt incrementeel geïmplementeerd aan de hand van het afsprakenstelsel iWlz-netwerkmodel. Het eerste deel dat wordt geïmplementeerd is het Indicatieregister. Voor deze implementatiestap zijn de volgende deelnemers en rollen van toepassing:
Deelnemer | Besturingsrol | Organisatorische rol | Systeemrol |
Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ) |
|
|
|
ICT-dienstverlener |
|
|
|
Ministerie van VWS |
|
|
|
Referentiegroep iWlz |
|
|
|
Stuurgroep iWlz |
|
|
|
VECOZO (vertrouwensleverancier) |
|
|
|
VECOZO - nID (dienstverlener software en operationeel netwerkbeheer) |
|
|
|
Zorgkantoor |
|
|
|
Zorginstituut Nederland |
|
|
|
Inleiding
Dit artikel geeft inzage in de rollen en verantwoordelijkheden die nodig zijn voor het iWlz-netwerkmodel. Vervolgens wordt aangegeven door welke deelnemers deze rollen worden ingevuld. Iedere deelnemer heeft meerdere rollen.
Roltypen
Aansluitend op DIZRA (R01, Randvoorwaarden & ontwerpkeuzes) worden in het Afsprakenstelsel iWlz-netwerkmodel drie verschillende roltypen onderscheiden. Deze roltypen zijn:
Besturingsrollen: de rollen en verantwoordelijkheden voor de besturing van het iWlz-netwerkmodel, hiermee wordt de governance geborgd.
Organisatorische rollen: de rollen en verantwoordelijkheden voor het organiseren van de samenwerking in het iWlz-proces, hiermee wordt het proces geborgd.
Systeemrollen: de rollen en verantwoordelijkheden voor de technische realisatie van gegevensuitwisseling in het iWlz-netwerkmodel, hiermee wordt de techniek geborgd.
In de onderstaande paragrafen worden deze roltypen verder uitgewerkt.
Besturingsrollen
De besturingsrollen beschrijven de verantwoordelijkheden bij de besturing van het iWlz-netwerkmodel. De besturing sluit aan op NEN7522:2021 (Randvoorwaarde R11), de Nederlandse norm voor het ontwikkelen en beheren van standaarden en stelsels van standaarden. Het Afsprakenstelsel iWlz-netwerkmodel is in de terminologie van NEN7522 een stelsel van standaarden. Voor meer informatie, zie NEN7522:2021.
We onderkennen de volgende besturingsrollen:
Stelselhouder indicatieregister
Stelselfinancier indicatieregister
Stelselautorisator indicatieregister
Stelsel Functioneel beheerder (in DIZRA: Stelselbeheerder) indicatieregister
Stelsel Technisch beheerder (in DIZRA: Technisch beheerder / Standaardisatieorganisatie)indicatieregister
Stelsel-distributeur (in DIZRA: Distributeur) indicatieregister
Stelsel-expert indicatieregister
Stelselgebruiker en Stelseleindgebruiker (DIZRA: Gebruiker) indicatieregister
Auditor
De inhoud van de besturingsrollen en de specifieke invulling ervan in het kader van het iWlz-netwerkmodel worden hieronder toegelicht. De besturingsrollen komen terug in de verschillende serviceafspraken die zijn opgenomen in het Afsprakenstelsel iWlz-netwerkmodel.
Rol | Toelichting | Invulling rol binnen iWlz-netwerkmodel* |
---|---|---|
Stelselhouder indicatieregister | Eindverantwoordelijk voor het ontwikkelen en beheren van het informatiestelsel van standaarden. De houder stelt de scope en het doel van het informatiestelsel vast evenals de principes en de uitgangspunten die worden gehanteerd bij ontwikkeling en beheer. |
|
Stelselfinancierindicatieregister | Verantwoordelijk voor de financiering van de ontwikkeling en het beheer van het informatiestelsel. |
|
Stelselautorisator indicatieregister | Keurt een stelselstandaard (waaronder normen en technische afspraken) goed door deze als bouwsteen van het informatiestelsel te erkennen. |
|
Stelsel Functioneel beheerder indicatieregister | Verantwoordelijk dat het proces van ontwikkelen en beheren verloopt volgens de gemaakte afspraken (in NEN7522 de stelsel functioneel beheerder). Hiertoe behoort ook het beheer en toezicht op het vertrouwen en de kwaliteit van het ecosysteem. |
|
Stelsel Technisch beheerderindicatieregister | Verantwoordelijk voor het technisch beheren van individuele standaarden of stelsels van standaarden. Een standaardisatieorganisatie wordt in het informatiestelsel erkend door een stelselhouder en niet noodzakelijk benoemd. |
|
Stelsel-distributeur indicatieregister | Verantwoordelijk voor het distribueren van informatie over de ontwikkeling en het beheer van het informatiestelsel. Bijvoorbeeld een lijst met erkende standaardisatieorganisaties. |
|
Stelsel-expert indicatieregister | Brengt specifieke noodzakelijke kennis in, zoals domeinkennis. |
|
Stelselgebruiker en Stelseleindgebruiker indicatieregister | Gebruikers en eindgebruikers maken gebruik van het informatiestelsel en brengen de voor de besturing benodigde domeinkennis in. |
|
Auditor | De rol van auditor is een aanvulling op de bovenstaande rollen: deze rol zorgt voor het kwalificeren en certificeren van softwareproducten, zowel voor applicaties als infrastructuur. |
|
* De invulling van de rollen vindt stapsgewijs plaats. In het kader “Incrementele implementatie“ bovenaan dit artikel wordt de invulling van rollen per implementatiestap beschreven.
Organisatorische rollen
Deze paragraaf beschrijft op organisatorisch niveau de rollen benodigd voor het uitvoeren van het administratieve iwlz-proces dat met het iWlz-netwerkmodel wordt ondersteund. We onderkennen de volgende organsatorische rollen:
Zorgorganisatie (zorgaanbieder)
Zorgverlener
Basisregistratiehouder indicatieregister
Cliënt
Indicatiesteller (in DIZRA: Secundaire deelnemer) indicatieregister
Zorgkantoor (in DIZRA: Secundaire deelnemer) indicatieregister
Administrateur (in DIZRA: Secundaire deelnemer)
De inhoud van de rollen en de specifieke invulling ervan in het kader van het iWlz-netwerkmodel worden hieronder toegelicht.
Rol | Toelichting | Invulling binnen iWlz-netwerkmodel* |
---|---|---|
Zorgorganisatie | Een zorgorganisatie is een bronhouder of afnemer van gegevens en services. We gebruiken hier de generieke term ‘zorgorganisatie’, binnen de context van het iWlz-netwerkmodel wordt de term ‘zorgaanbieder’ gebruikt. | Zorgaanbieders die zorg leveren in het kader van de Wet langdurige zorg |
Zorgverlener | Zorgverleners maken gebruik van het iWlz-netwerkmodel via de informatiesystemen van een van de deelnemende zorgorganisaties. | Zorgverleners die zorg leveren in het kader van de Wet langdurige zorg |
Basisregistratiehouder indicatieregister | Een basisregistratiehouder is een houder van een authentieke bron. Een authentieke bron is een registratie van gegevens die als de primaire bron van die informatie wordt beschouwd. Voorbeelden van authentieke bronnen zijn basisregisters (zoals Basisregister Personen en Handelsregister), sectorale registers (zoals Landelijk Register Zorgaanbieders (LRZa)) en beroepsregisters (zoals BIG-register). De DIZRA-term voor 'basisregistratiehouder' is 'registerhouder'. | Houders basisregisters:
Houders sectorale registers:
|
Cliënt | In het iWlz-netwerk wordt de informatiepositie van de cliënt verbeterd. Doordat zij inzicht krijgen in de gegevens die over hen zijn vastgelegd in het netwerk. Ook kunnen zij gegevens delen waar zij zelf eigenaar van zijn. Zoals: contactgegevens, of gegevens over contactpersonen. | Persoon die langdurige zorg afneemt of heeft aangevraagd |
Indicatiesteller indicatieregister | De indicatiesteller beoordeelt in hoeverre een cliënt recht heeft op zorg uit de Wet langdurige zorg en legt dit vast in een indicatiebesluit. De organisatorische rol ‘indicatiesteller’ valt onder de DIZRA-term 'secundaire deelnemer'. | CIZ |
Bemiddelaar indicatieregister | De bemiddelaar is verantwoordelijk voor het toeleiden van de cliënt naar één of meer zorgaanbieders, waarvan de cliënt de gewenste en benodigde zorg kan ontvangen. De organisatorische rol ‘bemiddelaar’ valt onder de DIZRA-term 'secundaire deelnemer'. | Zorgkantoren |
Administrateur | Voor zorg uit de Wlz is een eigen bijdrage verschuldigd vanaf het moment dat de zorglevering is gestart. De administrateur berekent de verschuldigde eigen bijdrage en legt deze op. De organisatorische rol ‘administrateur’ valt onder de DIZRA-term 'secundaire deelnemer'. | CAK |
* De invulling van de rollen vindt stapsgewijs plaats. In het kader “Incrementele implementatie“ bovenaan dit artikel wordt de invulling van rollen per implementatiestap beschreven.
Systeemrollen
Deze paragraaf beschrijft de systeemrollen die relevant zijn voor het iWlz-netwerkmodel. Iedere deelnemer aan het iWlz-netwerkmodel vervult één of meerdere systeemrollen. Het type register bepaalt "wat" voor data en services een deelnemer aanbiedt en/of afneemt. Het "hoe" wordt bepaald door de systeemrol van een deelnemer. Deelnemers aan het iWlz-netwerkmodel hebben conform DIZRA een of meer van de volgende systeemrollen. De systeemrollen die zijn in het iWlz-netwerkmodel gegroepeerd in de volgende bouwstenen:
Primaire systeemrollen
Bronhouder indicatieregister
Afnemer indicatieregister
Gegevensregisseur / Gezondheidsregisseur
Vertrouwen systeemrollen
Vertrouwensleverancier indicatieregister
Ledenadministratie
Bevoegde uitgever van verklaringen indicatieregister
Vindbaarheid systeemrollen
Gegevensgids
Beheer systeemrollen
Stelselbeheerder indicatieregister
Operationeel netwerkbeheerder (in DIZRA: “Operationeel ketenbeheerder”) indicatieregister
Verzekeraar betrouwbaarheid indicatieregister
De inhoud van de systeemrollen en de specifieke invulling ervan in het kader van het iWlz netwerkmodel worden hieronder toegelicht.
Bouwsteen | Rol | Toelichting | Invulling binnen iWlz-netwerkmodel* |
---|---|---|---|
Primaire systeemrollen | Bronhouder indicatieregister | Een bronhouder is een rol van een deelnemer die data en services in het iWlz-netwerkmodel aanbiedt. *Cliënten die zorg afnemen in het kader van de Wlz bieden in het iWlz-netwerkmodel data aan voor het Cliëntregister. Binnen DIZRA hebben cliënten niet de rol van bronhouder, zij bieden data aan vanuit hun rol als gegevensregisseur (via hun PGO). |
|
Afnemer indicatieregister | Een afnemer is een rol van een deelnemer die data en services afneemt van een bronhouder. *Cliënten die zorg afnemen in het kader van de Wlz nemen in het iWlz-netwerkmodel data en services af. Binnen DIZRA hebben cliënten niet de rol van afnemer, zij nemen data en services af vanuit hun rol als gegevensregisseur (via hun PGO). |
| |
Gegevensregisseur/ Gezondheidsregisseur | De gegevensregisseur is een rol van een cliënt die zorg afneemt in het kader van de Wlz. De gegevensregisseur voert via een PGO regie over de gegevens over zijn/haar gezondheid. Binnen DIZRA hebben cliënten de rollen gegevensregisseur en gezondheidsregisseur. Binnen het iWlz-netwerkmodel worden aan cliënten de systeemrollen bronhouder en afnemer toegekend. |
| |
Vertrouwen systeemrollen | Vertrouwensleverancierindicatieregister | Een vertrouwensleverancier levert (samen met andere vertrouwensdienstverleners) een infrastructuur voor publieke sleutels en beheert een registratie van publieke sleutels.
|
*Het betreft een gedistribueerd DID-register dat gezamenlijk wordt beheerd door alle deelnemers aan het iWlz-netwerkmodel |
Ledenadministratie | Het iWlz-netwerkmodel maakt gebruik van bestaande zogenaamde ledenadministraties. Met ledenadministraties worden basisregistraties bedoeld zoals het Landelijk Register Zorgaanbieders (LRZa) en het Handelsregister. Op basis van deze basisregistraties kunnen deelnemers aan het iWlz-netwerkmodel worden herkend en op basis hiervan kunnen bepaalde rechten worden ontleend. VECOZO doet een KvK-toets bij toetreding. LRZa is relevant wanneer zorgaanbieders gaan aansluiten. |
| |
Bevoegde uitgever van verklaringenindicatieregister | Een bevoegde uitgever is een rol van een deelnemer in het iWlz-netwerkmodel. Het is een erkenning dat de deelnemer bevoegd is voor het uitgeven van een verklaring. Deze verklaringen betreffen bijvoorbeeld een identiteitskenmerk (zoals de rol van een deelnemer in het iWlz-proces) of een toegangsbewijs. |
| |
Vindbaarheid systeemrollen | Gegevensgids | De rol gegevensgids is verantwoordelijk voor het beheren, actueel houden en beschikbaar stellen van een lokalisatievoorziening en een adresboek. In een lokalisatievoorziening staat welke bronhouders welk type gegevens van welke cliënten aanbieden en in een adresboek staat via welke (technische) adressen deze gegevens af te nemen zijn.
|
*Het betreft een gedistribueerd DID-register dat gezamenlijk wordt beheerd door alle deelnemers aan het iWlz-netwerkmodel en waarin de technische adressen van de diensten van de deelnemers worden gepubliceerd. |
Beheer systeemrollen | Stelselbeheerderindicatieregister | De stelselbeheerder is een rol binnen beheren van het iWlz-netwerkmodel. De systeemrol stelselbeheerder kent onder andere de volgende rollen toe:
NB: De Stelselbeheerder is geen financier van het iWlz-netwerkmodel. Deze rol is voor de Stelselfinancier (zie Bestuursrollen). |
|
Operationeel netwerkbeheerderindicatieregister | De operationeel netwerkbeheerder beheert de operationele werking van het iWlz-netwerkmodel. Een operationeel netwerkbeheerder draagt zorg voor een centrale helpdesk en monitort* het iWlz-netwerk. |
| |
Verzekeraar betrouwbaarheidindicatieregister | Een verzekeraar betrouwbaarheid maakt inzichtelijk welke attesten mogen worden uitgegeven door welke deelnemers. Deelnemers die attesten mogen uitgeven worden bevoegde uitgevers genoemd. |
|
* De invulling van de rollen vindt stapsgewijs plaats. In het kader “Incrementele implementatie“ bovenaan dit artikel wordt de invulling van rollen per implementatiestap beschreven.
Deelnemers
Een deelnemer is een partij die een rol heeft in het iWlz-netwerkmodel. Het iWlz-netwerkmodel functioneert alleen als alle deelnemers zich aan hun rol houden. De verantwoordelijkheden van deze rollen zijn hierboven beschreven. Daarbij is ook per rol aangegeven welke deelnemers deze rol invullen. Om per deelnemer te kunnen zien welke rollen er worden ingevuld is onderstaande doorsnede gemaakt. Deze doorsnede is geen totaalbeeld maar geeft weer wat op het moment van schrijven bekend is.
Deelnemer* | Besturingsrol | Organisatorische rol | Systeemrol |
Centraal Administratie Kantoor (CAK) |
|
|
|
CIBG |
|
|
|
Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ) |
|
|
|
Cliënt |
|
|
|
ICT-dienstverlener |
|
|
|
Kamer van Koophandel |
|
|
|
Ministerie van VWS |
|
|
|
Referentiegroep iWlz |
|
|
|
Stichting MedMij |
|
|
|
Stichting Nuts |
|
|
|
Stuurgroep iWlz |
|
|
|
VECOZO |
|
|
|
Vektis |
|
|
|
Vertrouwensdienstverlener (TSP) PKIoverheid |
|
|
|
VZVZ (dienst ZORG-AB) |
|
|
|
Zorgaanbieder |
|
|
|
Zorginstituut Nederland |
|
|
|
Zorgkantoor |
|
|
|
Zorgverlener |
|
|
|
n.t.b. |
|
|
|
* Het betrekken van deelnemers en de invulling van de rollen vinden stapsgewijs plaats. In het kader “Incrementele implementatie“ bovenaan dit artikel worden de deelnemers en rollen per implementatiestap beschreven.
** Het betreft een gedistribueerd DID-register dat gezamenlijk wordt beheerd door alle deelnemers aan het iWlz-netwerk.