/
Rollen en deelnemers

Rollen en deelnemers

status:VERSIE: 17-01-2025 status:STATUS: definitief

Incrementele implementatie
Het iWlz-netwerkmodel wordt incrementeel geïmplementeerd aan de hand van het afsprakenstelsel iWlz-netwerkmodel. Het eerste deel dat wordt geïmplementeerd is het Indicatieregister. Voor deze implementatiestap zijn de volgende deelnemers en rollen van toepassing:

Deelnemer

Besturingsrol

Organisatorische rol

Systeemrol

Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ)

  • Stelseleindgebruiker

  • Indicatiesteller

  • Bronhouder

  • Bevoegde uitgever van verklaringen

ICT-dienstverlener

  • Stelselgebruiker

 

 

Ministerie van VWS

  • Stelselfinancier

 

 

Referentiegroep iWlz

  • Stelselexpert

 

 

Stuurgroep iWlz

  • Stelselautorisator

 

 

VECOZO (vertrouwensleverancier)

  • Stelselgebruiker

  • Stelsel Technisch beheerder

  • Stelsel-expert

  • Basisregistratiehouder

  • Vertrouwensleverancier

VECOZO - nID (dienstverlener software en operationeel netwerkbeheer)

  • Stelsel-expert

  • Stelselgebruiker

 

  • Verzekeraar betrouwbaarheid

  • Operationeel netwerkbeheerder

    • (o.a. centrale servicedesk)

    • In deze implementatiestap word alleen de (technische) performance van netwerkservices gemonitord. Het monitoren van de netwerkpunten (deelnemers) wordt in een volgende implementatiestap toegevoegd.

Zorgkantoor

  • Stelseleindgebruiker

  • Zorgkantoor

  • Afnemer

Zorginstituut Nederland

  • Stelselhouder

  • Stelsel Functioneel Beheerder

  • Stelsel-distributeur

 

  • Stelselbeheerder

 

 

Inleiding
Dit artikel geeft inzage in de rollen en verantwoordelijkheden die nodig zijn voor het iWlz-netwerkmodel. Vervolgens wordt aangegeven door welke deelnemers deze rollen worden ingevuld. Iedere deelnemer heeft meerdere rollen.

Roltypen

Aansluitend op DIZRA (R01, Randvoorwaarden & ontwerpkeuzes) worden in het Afsprakenstelsel iWlz-netwerkmodel drie verschillende roltypen onderscheiden. Deze roltypen zijn:

  • Besturingsrollen: de rollen en verantwoordelijkheden voor de besturing van het iWlz-netwerkmodel, hiermee wordt de governance geborgd.

  • Organisatorische rollen: de rollen en verantwoordelijkheden voor het organiseren van de samenwerking in het iWlz-proces, hiermee wordt het proces geborgd.

  • Systeemrollen: de rollen en verantwoordelijkheden voor de technische realisatie van gegevensuitwisseling in het iWlz-netwerkmodel, hiermee wordt de techniek geborgd.

In de onderstaande paragrafen worden deze roltypen verder uitgewerkt.

Besturingsrollen

De besturingsrollen beschrijven de verantwoordelijkheden bij de besturing van het iWlz-netwerkmodel. De besturing sluit aan op NEN7522:2021, de Nederlandse norm voor het ontwikkelen en beheren van standaarden en stelsels van standaarden. Het Afsprakenstelsel iWlz-netwerkmodel is in de terminologie van NEN7522 een stelsel van standaarden. Voor meer informatie, zie NEN7522:2021.

We onderkennen de volgende besturingsrollen:

  • Stelselhouder status:indicatieregister

  • Stelselfinancier status:indicatieregister

  • Stelselautorisator status:indicatieregister

  • Stelsel Functioneel beheerder (in DIZRA: Stelselbeheerder) status:indicatieregister

  • Stelsel Technisch beheerder (in DIZRA: Technisch beheerder / Standaardisatieorganisatie)status:indicatieregister

  • Stelsel-distributeur (in DIZRA: Distributeur) status:indicatieregister

  • Stelsel-expert status:indicatieregister

  • Stelselgebruiker en Stelseleindgebruiker (DIZRA: Gebruiker) status:indicatieregister

  • Auditor

De inhoud van de besturingsrollen en de specifieke invulling ervan in het kader van het iWlz-netwerkmodel worden hieronder toegelicht. De besturingsrollen komen terug in de verschillende serviceafspraken die zijn opgenomen in het Afsprakenstelsel iWlz-netwerkmodel.

Rol

Toelichting

Invulling rol binnen iWlz-netwerkmodel*

Rol

Toelichting

Invulling rol binnen iWlz-netwerkmodel*

Stelselhouder status:indicatieregister

Eindverantwoordelijk voor het ontwikkelen en beheren van het informatiestelsel van standaarden. De houder stelt de scope en het doel van het informatiestelsel vast evenals de principes en de uitgangspunten die worden gehanteerd bij ontwikkeling en beheer.

  • Zorginstituut Nederland

Stelselfinancierstatus:indicatieregister

Verantwoordelijk voor de financiering van de ontwikkeling en het beheer van het informatiestelsel.

  • Ministerie van VWS

Stelselautorisator status:indicatieregister

Keurt een stelselstandaard (waaronder normen en technische afspraken) goed door deze als bouwsteen van het informatiestelsel te erkennen.

  • Stuurgroep iWlz

Stelsel Functioneel beheerder status:indicatieregister

Verantwoordelijk dat het proces van ontwikkelen en beheren verloopt volgens de gemaakte afspraken (in NEN7522 de stelsel functioneel beheerder). Hiertoe behoort ook het beheer en toezicht op het vertrouwen en de kwaliteit van het ecosysteem.

  • Zorginstituut Nederland

Stelsel Technisch beheerderstatus:indicatieregister

Verantwoordelijk voor het technisch beheren van individuele standaarden of stelsels van standaarden. Een standaardisatieorganisatie wordt in het informatiestelsel erkend door een stelselhouder en niet noodzakelijk benoemd.

  • Eindverantwoordelijk

    • Zorginstituut Nederland

  • Onderdelen

    • iWlz-netwerkmodel: Zorginstituut Nederland

    • Diensten verzamelen en delen: Stichting MedMij

    • Nuts-standaarden: Stichting Nuts

    • nID-specifieke standaarden: VECOZO

Stelsel-distributeur status:indicatieregister

Verantwoordelijk voor het distribueren van informatie over de ontwikkeling en het beheer van het informatiestelsel. Bijvoorbeeld een lijst met erkende standaardisatieorganisaties.

  • Zorginstituut Nederland

Stelsel-expert status:indicatieregister

Brengt specifieke noodzakelijke kennis in, zoals domeinkennis.

  • Zorginstituut Nederland

  • Referentiegroep iWlz, bestaande uit een vertegenwoordiging van alle deelnemers

Stelselgebruiker en Stelseleindgebruiker status:indicatieregister

Gebruikers en eindgebruikers maken gebruik van het informatiestelsel en brengen de voor de besturing benodigde domeinkennis in.

  • Centraal administratiekantoor (CAK)

  • Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)

  • zorgaanbieders

  • zorgkantoren

  • cliënten

  • VECOZO

  • en de ICT-dienstverleners van bovenstaande partijen (waaronder XIS-leveranciers)

Auditor

De rol van auditor is een aanvulling op de bovenstaande rollen: deze rol zorgt voor het kwalificeren en certificeren van softwareproducten, zowel voor applicaties als infrastructuur.

  • Invulling rol nog te bepalen

  • De invulling van de rollen vindt stapsgewijs plaats. In het kader “Incrementele implementatie“ bovenaan dit artikel wordt de invulling van rollen per implementatiestap beschreven.

Organisatorische rollen

Deze paragraaf beschrijft op organisatorisch niveau de rollen benodigd voor het uitvoeren van het administratieve iwlz-proces dat met het iWlz-netwerkmodel wordt ondersteund. We onderkennen de volgende organsatorische rollen:

  • Zorgorganisatie (zorgaanbieder)

  • Zorgverlener

  • Basisregistratiehouder status:indicatieregister

  • Cliënt

  • Indicatiesteller (in DIZRA: Secundaire deelnemer) status:indicatieregister

  • Zorgkantoor (in DIZRA: Secundaire deelnemer) status:indicatieregister

  • Administrateur (in DIZRA: Secundaire deelnemer)

De inhoud van de rollen en de specifieke invulling ervan in het kader van het iWlz-netwerkmodel worden hieronder toegelicht.

Rol

Toelichting

Invulling binnen iWlz-netwerkmodel*

Rol

Toelichting

Invulling binnen iWlz-netwerkmodel*

Zorgorganisatie

Een zorgorganisatie is een bronhouder of afnemer van gegevens en services. We gebruiken hier de generieke term ‘zorgorganisatie’, binnen de context van het iWlz-netwerkmodel wordt de term ‘zorgaanbieder’ gebruikt.

Zorgaanbieders die zorg leveren in het kader van de Wet langdurige zorg

Zorgverlener

Zorgverleners maken gebruik van het iWlz-netwerkmodel via de informatiesystemen van een van de deelnemende zorgorganisaties.

Zorgverleners die zorg leveren in het kader van de Wet langdurige zorg

Basisregistratiehouder status:indicatieregister

Een basisregistratiehouder is een houder van een authentieke bron. Een authentieke bron is een registratie van gegevens die als de primaire bron van die informatie wordt beschouwd.

Voorbeelden van authentieke bronnen zijn basisregisters (zoals Basisregister Personen en Handelsregister), sectorale registers (zoals Landelijk Register Zorgaanbieders (LRZa)) en beroepsregisters (zoals BIG-register).

De DIZRA-term voor 'basisregistratiehouder' is 'registerhouder'.

Houders basisregisters:

  • KvK (Handelsregister) status:indicatieregister

  • VEKTIS (AGB-register en UZOVI-register) status:indicatieregister

Houders sectorale registers:

  • CIBG (LRZa)

Cliënt

In het iWlz-netwerk wordt de informatiepositie van de cliënt verbeterd. Doordat zij inzicht krijgen in de gegevens die over hen zijn vastgelegd in het netwerk. Ook kunnen zij gegevens delen waar zij zelf eigenaar van zijn. Zoals: contactgegevens, of gegevens over contactpersonen.

Persoon die langdurige zorg afneemt of heeft aangevraagd

Indicatiesteller status:indicatieregister

De indicatiesteller beoordeelt in hoeverre een cliënt recht heeft op zorg uit de Wet langdurige zorg en legt dit vast in een indicatiebesluit.

De organisatorische rol ‘indicatiesteller’ valt onder de DIZRA-term 'secundaire deelnemer'.

CIZ

Bemiddelaar status:indicatieregister

De bemiddelaar is verantwoordelijk voor het toeleiden van de cliënt naar één of meer zorgaanbieders, waarvan de cliënt de gewenste en benodigde zorg kan ontvangen.

De organisatorische rol ‘bemiddelaar’ valt onder de DIZRA-term 'secundaire deelnemer'.

Zorgkantoren

Administrateur

Voor zorg uit de Wlz is een eigen bijdrage verschuldigd vanaf het moment dat de zorglevering is gestart. De administrateur berekent de verschuldigde eigen bijdrage en legt deze op.

De organisatorische rol ‘administrateur’ valt onder de DIZRA-term 'secundaire deelnemer'.

CAK

  • De invulling van de rollen vindt stapsgewijs plaats. In het kader “Incrementele implementatie“ bovenaan dit artikel wordt de invulling van rollen per implementatiestap beschreven.

Systeemrollen

Deze paragraaf beschrijft de systeemrollen die relevant zijn voor het iWlz-netwerkmodel. Iedere deelnemer aan het iWlz-netwerkmodel vervult één of meerdere systeemrollen. Het type register bepaalt "wat" voor data en services een deelnemer aanbiedt en/of afneemt. Het "hoe" wordt bepaald door de systeemrol van een deelnemer. Deelnemers aan het iWlz-netwerkmodel hebben conform DIZRA een of meer van de volgende systeemrollen. De systeemrollen die zijn in het iWlz-netwerkmodel gegroepeerd in de volgende bouwstenen:

  • Primaire systeemrollen

    • Bronhouder status:indicatieregister

    • Afnemer status:indicatieregister

    • Gegevensregisseur / Gezondheidsregisseur

  • Vertrouwen systeemrollen

    • Vertrouwensleverancier status:indicatieregister

    • Ledenadministratie

    • Bevoegde uitgever van verklaringen status:indicatieregister

  • Vindbaarheid systeemrollen

    • Gegevensgids

  • Beheer systeemrollen

    • Stelselbeheerder status:indicatieregister

    • Operationeel netwerkbeheerder (in DIZRA: “Operationeel ketenbeheerder”) status:indicatieregister

    • Verzekeraar betrouwbaarheid status:indicatieregister

De inhoud van de systeemrollen en de specifieke invulling ervan in het kader van het iWlz netwerkmodel worden hieronder toegelicht.

Bouwsteen

Rol

Toelichting

Invulling binnen iWlz-netwerkmodel*

Bouwsteen

Rol

Toelichting

Invulling binnen iWlz-netwerkmodel*

Primaire systeemrollen

Bronhouder status:indicatieregister

Een bronhouder is een rol van een deelnemer die data en services in het iWlz-netwerkmodel aanbiedt.

*Cliënten die zorg afnemen in het kader van de Wlz bieden in het iWlz-netwerkmodel data aan voor het Cliëntregister. Binnen DIZRA hebben cliënten niet de rol van bronhouder, zij bieden data aan vanuit hun rol als gegevensregisseur (via hun PGO).

  • CIZ status:indicatieregister

  • Zorgaanbieders

  • Zorgkantoren

  • Cliënten*

Afnemer status:indicatieregister

Een afnemer is een rol van een deelnemer die data en services afneemt van een bronhouder.

*Cliënten die zorg afnemen in het kader van de Wlz nemen in het iWlz-netwerkmodel data en services af. Binnen DIZRA hebben cliënten niet de rol van afnemer, zij nemen data en services af vanuit hun rol als gegevensregisseur (via hun PGO).

  • Zorgkantorenstatus:indicatieregister

  • CAK

  • Cliënten*

  • CIZ

  • Zorgaanbieders

Gegevensregisseur/ Gezondheidsregisseur

De gegevensregisseur is een rol van een cliënt die zorg afneemt in het kader van de Wlz. De gegevensregisseur voert via een PGO regie over de gegevens over zijn/haar gezondheid.

Binnen DIZRA hebben cliënten de rollen gegevensregisseur en gezondheidsregisseur. Binnen het iWlz-netwerkmodel worden aan cliënten de systeemrollen bronhouder en afnemer toegekend.

  • Cliënten

Vertrouwen systeemrollen

Vertrouwensleverancierstatus:indicatieregister

Een vertrouwensleverancier levert (samen met andere vertrouwensdienstverleners) een infrastructuur voor publieke sleutels en beheert een registratie van publieke sleutels.

 

  • VECOZOstatus:indicatieregister

  • DID-register*

  • Vertrouwensdienstverlener (TSP) PKIoverheid

*Het betreft een gedistribueerd DID-register dat gezamenlijk wordt beheerd door alle deelnemers aan het iWlz-netwerkmodel

Ledenadministratie

Het iWlz-netwerkmodel maakt gebruik van bestaande zogenaamde ledenadministraties. Met ledenadministraties worden basisregistraties bedoeld zoals het Landelijk Register Zorgaanbieders (LRZa) en het Handelsregister. Op basis van deze basisregistraties kunnen deelnemers aan het iWlz-netwerkmodel worden herkend en op basis hiervan kunnen bepaalde rechten worden ontleend.

VECOZO doet een KvK-toets bij toetreding. LRZa is relevant wanneer zorgaanbieders gaan aansluiten.

  • KvK (Handelsregister) status:indicatieregister

  • VEKTIS (AGB-register en UZOVI-register)status:indicatieregister

  • CIBG (LRZa)

Bevoegde uitgever van verklaringenstatus:indicatieregister

Een bevoegde uitgever is een rol van een deelnemer in het iWlz-netwerkmodel. Het is een erkenning dat de deelnemer bevoegd is voor het uitgeven van een verklaring. Deze verklaringen betreffen bijvoorbeeld een identiteitskenmerk (zoals de rol van een deelnemer in het iWlz-proces) of een toegangsbewijs.

  • Bronhouders

    • CIZstatus:indicatieregister

    • Zorgaanbieders

    • Zorgkantoren

  • Ledenadministraties

    • CIBG (LRZa)

    • KvK (Handelsregister) status:indicatieregister

    • VEKTIS (AGB-register en UZOVI-register) status:indicatieregister

Vindbaarheid systeemrollen

Gegevensgidsstatus:indicatieregister

De rol gegevensgids is verantwoordelijk voor het beheren, actueel houden en beschikbaar stellen van een lokalisatievoorziening en een adresboek. In een lokalisatievoorziening staat welke bronhouders welk type gegevens van welke cliënten aanbieden en in een adresboek staat via welke (technische) adressen deze gegevens af te nemen zijn.

 

  • ZIN (GitHub) status:indicatieregister

  • DID-register*

  • VZVZ (dienst ZORG-AB)

*Het betreft een gedistribueerd DID-register dat gezamenlijk wordt beheerd door alle deelnemers aan het iWlz-netwerkmodel en waarin de technische adressen van de diensten van de deelnemers worden gepubliceerd.

Beheer systeemrollen

Stelselbeheerderstatus:indicatieregister

De stelselbeheerder is een rol binnen beheren van het iWlz-netwerkmodel. De systeemrol stelselbeheerder kent onder andere de volgende rollen toe:

  • Ledenadministratie

  • Vertrouwensleverancier

  • Gegevensgids

  • Operationeel netwerkbeheerder

  • Verzekeraar betrouwbaarheid

NB: De Stelselbeheerder is geen financier van het iWlz-netwerkmodel. Deze rol is voor de Stelselfinancier (zie Bestuursrollen).

  • Zorginstituut status:indicatieregister

Operationeel netwerkbeheerderstatus:indicatieregister

De operationeel netwerkbeheerder beheert de operationele werking van het iWlz-netwerkmodel. Een operationeel netwerkbeheerder draagt zorg voor een centrale helpdesk en monitort* het iWlz-netwerk.

  • VECOZOstatus:indicatieregister

Verzekeraar betrouwbaarheidstatus:indicatieregister

Een verzekeraar betrouwbaarheid maakt inzichtelijk welke attesten mogen worden uitgegeven door welke deelnemers. Deelnemers die attesten mogen uitgeven worden bevoegde uitgevers genoemd.

  • Zorginstituutstatus:indicatieregister

  • De invulling van de rollen vindt stapsgewijs plaats. In het kader “Incrementele implementatie“ bovenaan dit artikel wordt de invulling van rollen per implementatiestap beschreven.

Deelnemers

Een deelnemer is een partij die een rol heeft in het iWlz-netwerkmodel. Het iWlz-netwerkmodel functioneert alleen als alle deelnemers zich aan hun rol houden. De verantwoordelijkheden van deze rollen zijn hierboven beschreven. Daarbij is ook per rol aangegeven welke deelnemers deze rol invullen. Om per deelnemer te kunnen zien welke rollen er worden ingevuld is onderstaande doorsnede gemaakt. Deze doorsnede is geen totaalbeeld maar geeft weer wat op het moment van schrijven bekend is.

Deelnemer*

Besturingsrol

Organisatorische rol

Systeemrol

Centraal Administratie Kantoor (CAK)

  • Stelseleindgebruiker

  • Administrateur

  • Afnemer 

CIBG

 

  • Basisregistratiehouder

  • Ledenadministratie

  • Bevoegde uitgever van verklaringen

Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ)

  • Stelseleindgebruiker

  • Indicatiesteller

  • Bronhouder

  • Afnemer

  • Bevoegde uitgever van verklaringen

Cliënt

  • Stelseleindgebruiker

  • Cliënt

  • Bronhouder

  • Afnemer

  • Gegevensregisseur/ Gezondheidsregisseur

ICT-dienstverlener

  • Stelselgebruiker

 

 

Kamer van Koophandel

 

  • Basisregistratiehouder

  • Ledenadministratie

  • Bevoegde uitgever van verklaringen

Ministerie van VWS

  • Stelselfinancier

 

 

Referentiegroep iWlz

  • Stelselexpert

 

 

Stichting MedMij

  • Stelsel Technisch beheerder

 

 

Stichting Nuts

  • Stelsel Technisch beheerder

 

 

Stuurgroep iWlz

  • Stelselautorisator

 

 

VECOZO

  • Stelselgebruiker

  • Stelsel Technisch beheerder

 

  • Vertrouwensleverancier

  • Gegevensgids

  • Operationeel netwerkbeheerder (o.a. centrale servicedesk)

Vektis

 

 

  • Ledenadministratie

  • Bevoegde uitgever van verklaringen

Vertrouwensdienstverlener (TSP) PKIoverheid

 

 

  • Vertrouwensleverancier

VZVZ (dienst ZORG-AB)

 

 

  • Gegevensgids

Zorgaanbieder

  • Stelseleindgebruiker

  • Zorgorganisatie

  • Bronhouder

  • Afnemer

  • Bevoegde uitgever van verklaringen

Zorginstituut Nederland

  • Stelselhouder

  • Stelsel Functioneel Beheerder

  • Stelsel Technisch beheerder

  • Stelseldistributeur

  • Stelselexpert

  • Stelseleindgebruiker

  • Basisregistratiehouder

  • Afnemer

  • Ledenadministratie

  • Bevoegde uitgever van verklaringen

  • Stelselbeheerder

  • Verzekeraar betrouwbaarheid

Zorgkantoor

  • Stelseleindgebruiker

  • Zorgkantoor

  • Bronhouder

  • Afnemer

  • Bevoegde uitgever van verklaringen

Zorgverlener

 

  • Zorgverlener

 

n.t.b.

  • Auditor

 

 

  • Het betrekken van deelnemers en de invulling van de rollen vinden stapsgewijs plaats. In het kader “Incrementele implementatie“ bovenaan dit artikel worden de deelnemers en rollen per implementatiestap beschreven.

** Het betreft een gedistribueerd DID-register dat gezamenlijk wordt beheerd door alle deelnemers aan het iWlz-netwerk.